علل و عوامل خطر سرطان تخمدان

سرطان تخمدان یکی از سرطان‌های شایع در بین زنان است که به‌عنوان یک سرطان خاموش هم شناخته می‌شود؛ چون در بیشتر اوقات در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود و هیچ روش پیشگیری مؤثری برای آن تا به امروز برای آن وجود ندارد. اما چه علت‌هایی باعث سرطان تخمدان می‌شود؟ هنوز کاملاً مشخص نیست؛ ولی در تحقیقات مختلفی که انجام شده است یکسری فاکتورها در بین مبتلایان بیشتر دیده شده است که در ویدئو زیر با شما به اشتراک می‌گذاریم. داشتن یک عامل خطر به معنای ابتلا به سرطان نیست و اگر هیچ فاکتور خطری ندارید، به این معنی نیست که سرطان نخواهید گرفت.

1- سابقه خانوادگی سرطان سینه و تخمدان

داشتن سابقه خانوادگی سرطان سینه و تخمدان می تواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهد. اگر مادر یا خواهر شما سرطان سینه یا تخمدان داشته باشد، خطر ابتلا به سرطان ممکن است تا 3 برابر بیشتر باشد. اگر سرطان آنها در سنین پایین تشخیص داده شده است، ممکن است خطر شما بیشتر باشد. متخصص زنان در صورتیکه که تشخیص دهد. که سابق خانوادگی شما ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهد، ممکن است شما را  به یک متخصص ژنتیک ارجاع دهد.

2- شرایط ژنتیکی ارثی

تصور می شود که حدود 5 تا 15  درصد سرطان های تخمدان ناشی از تغییر (جهش) در ژنی است که در خانواده منتقل می شود . ژن ها حاوی اطلاعات ژنتیکی ما هستند که از والدین ما منتقل می شوند. برخی از سرطان ها مانند سرطان تخمدان، سینه، روده و رحم ممکن است چند نفر را در یک خانواده تحت تاثیر قرار دهند. ممکن است در سنین پایین‌تر ایجاد شوند.

BRCA1 و BRCA2

شایع ترین ژن هایی که تحت تاثیر قرار می گیرند  BRCA1 و BRCA2 نامیده می شوند . اگر جهش در یکی از این ژن ها دارید، ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان، لوله فالوپ، صفاق اولیه و برخی دیگر از انواع سرطان را داشته باشید. اگر جهش در ژن BRCA1 دارید، خطر ابتلا به سرطان تخمدان تا 65 درصد بیشتر است. با BRCA2 تا 35 درصد بالاتر است.

شرایط ژنتیکی نادر

سندرم لینچ  و سندرم پتز-جگرز هر دو شرایط ژنتیکی نادری هستند که برخی از خانواده ها را تحت تاثیر قرار می دهند. آنها می توانند خطر ابتلا به برخی سرطان ها از جمله  سرطان تخمدان را افزایش دهند.

سن سرطان تخمدان

بیش از نیمی (50%) از سرطان های تخمدان در زنان بعد از 63 سالگی پس از یائسگی ایجاد می شود. این سرطان ها در سنین زیر 30 سال نادر هستند. خطر سرطان تخمدان با افزایش سن افزایش می یابد. پس سن یکی از فاکتور های مهم دیگر در سرطان تخمدان است که باید جدی گرفته شود.

عوامل هورمونی سرطان تخمدان

پزشکان فکر می کنند تعداد دفعاتی که تخمدان یک تخمک را آزاد می کند (تخمک گذاری) ممکن است با خطر ابتلا به سرطان تخمدان مرتبط باشد. این به این دلیل است که شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بچه‌دار شدن، شیردهی و مصرف قرص‌های ضد بارداری خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می‌دهد.

درمان جایگزینی هورمونی (HRT)

مصرف HRT که از استروژن، پروژسترون یا هر دو استفاده می کند، پس از یائسگی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را اندکی افزایش می دهد. حدود 4 مورد از 100 (4٪) موارد ممکن است با مصرف HRT مرتبط باشد. اما پزشکان فکر می کنند این فقط برای سرطان های تخمدان سروزی و اندومتریوئید است. اگر نگران این مورد هستید با پزشک خود مشورت کنید و سرخود دارویی را قطع یا استفاده نکنید.

سرطان پستان

اگر سرطان سینه داشته اید ، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به سرطان تخمدان باشید. این ممکن است به این دلیل باشد که این انواع سرطان عوامل خطر یکسانی دارند. اما پزشکان فکر می کنند ممکن است به این دلیل باشد که هر دو سرطان می توانند توسط ژن های سرطانی یکسان ایجاد شوند.

عوامل سبک زندگی

همچنین برخی از عوامل سبک زندگی وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهد.

وزن

اضافه وزن (چاق) ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان های تخمدان را افزایش دهد پس اگر دچار اضافه وزن هستید حتما با ورزش و یک رژیم غذایی اصولی وزن خود به حد نرمال برسانید.

سیگار کشیدن

کشیدن  سیگار ممکن است کمی خطر ابتلا به نوع کمتر شایع سرطان تخمدان به نام سرطان موسینوس را افزایش دهد . اما بر خطر ابتلا به سرطان تخمدان اپیتلیال که شایع ترین نوع است تأثیری ندارد. تقریبا سیگار یکی از فاکتور های همه سرطان ها موجود در دنیا است پس اگر تازگی مصرف آن را شروع کردید بهتر است آن را ترک کنید و اگر خیلی وقت است که از آن استفاده می کنید با کمک پزشک کم کردن و ترک کردن آن را شروع کنید.

سایر بیماری های مرتبط با سرطان تخمدان

برخی بیماری دیگر می توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهند که در ادامه با دو مورد از آن ها آشنا می شویم.

دیابت

سرطان تخمدان رشد سلول‌های سرطانی در داخل و اطراف تخمدان‌ها است، قسمت‌هایی از بدن که هورمون‌های تولید مثل و سلول‌های تخمک را می‌سازند. سطوح بالای گلوکز مرتبط با دیابت ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهد. علاوه بر این، دیابت می تواند درمان سرطان تخمدان را سخت تر کند و نتیجه را بدتر کند.

اندومتریوز

اندومتریوز یک بیماری غیر سرطانی است. در این حالت، سلول‌هایی شبیه به سلول‌هایی که رحم را می‌پوشانند، در نواحی خارج از رحم یافت می‌شوند. برخی از افراد در مورد ارتباط بین آندومتریوز و ابتلا به سرطان تخمدان نگران هستند. اما مطالعات نشان می دهد که داشتن اندومتریوز فقط اندکی خطر ابتلا به سرطان آندومتریوئید و سلول های شفاف تخمدان را افزایش می دهد. این نوع سرطان تخمدان اغلب زودتر تشخیص داده می شود که درمان موفقیت آمیز آنها آسان تر باشد.

نتیجه گیری

متاسفانه درباره سرطان تخمدان خیلی کم اطلاع رسانی شده است و خیلی از افرادی که در شرایط پرخطر هستند اصلا از این موضوع اطلاع ندارند. ما در طبیب گفت تلاش می کنیم بیشتر درباره این بیماری خاموش در زنان صحبت کنیم و شما هم می توانید با اشتراک این پست از ما حمایت کنید. بازهم ذکر این نکته ضرروی است که داشتن این فاکتور ها به این معنی نیست که شما به سرطان تخمدان مبتلا خواهید شد بلکه فقط یک زنگ خطری است که بیشتر مراقب باشید با اینکه هیچ روش پیشگیری قطعی برای سرطان تخمدان وجود ندارد اما مراجعه به پزشک زنان بصورت منظم می تواند در تشخیص زود هنگام یا اقدام پیش دستانه مثل برداشتن تخمدان به شما کمک کند.